Page 78 - Emiter_Promo_2022

AVTOMOBILSKA TEHNIKA www.emiter.com.mk
AVTOMOBILSKA TEHNIKA

1

Bez somnenie motornoto maslo e eliksirot za motorite so vnatre{no sogoruvawe.
Kvalitetnoto motorno maslo, so negova redovna zamena so novo, pri voobi~aen re`im
na koristewe na avtomobilot, mo`e da se smeta deka e garancija za do`ivoten
(dodeka trae avtomobilot) vek na motorot. [to treba sekoj prose~en voza~ na
avtomobil da znae za motornoto maslo, e temata na ovoj mini-napis.

Prvo [to ni pa\a na um koga ]e se spomene motorno maslo e [to e potrebno pri startuvaweto na laden motor, a koga motorot
deka toa slu`i za podma~kuvawe na motorot. Motorot e sklop na ]e se zagree na visoki temperaturi, masloto e dovolno gusto za
podvi`ni i nepodvi`ni delovi pome\u koi se formira tenok sloj da obezbedi potpolno hidrodinami~ko plivawe na rakavcite od
maslo (se obezbeduva hidrodinami~ko plivawe), koj gi oddeluva vratilata, t.e. opstojuvawe na masleniot sloj. Merkata za ovaa
podvi`nite od nepodvi`nite delovi (rakavci od vratilata i pos- osobina e sodr`ana vo negovata oznaka. Na primer, motorno
telki na lizga~kite le`i[ta). Taka suvoto triewe me\u dva maslo so viskozitet SAE 10W – 30 (vidi na slika 1). No, podelbata
metala, koe e pogubno za motorot, se transformira vo hidro- na motornite masla spored viskozitetot ne zna~i i nivna
dinami~ko plivawe na rakavecot vo postelkata, pri [to edins- klasifikacija spored kvalitetot (ili poprecizno efikasnost).
tveniot otpor e otporot od viskoznosta na masloto zatoa [to ima- Klasite na efikasnost na motornoto maslo se tretirani vo
me relativno dvi`ewe samo pome\u lamelite na masloto. Pri ova, pove]e me\unarodni standardi, me\u koi e API (American Petroleum
vekot na traewe na lizga~koto le`i[te teoretski e beskone~en. Institute), koj denes e op[toprifaten i naveden na ambala`ata od
Toa se narekuva podma~kuvawe na motorot. Vtorata mo[ne motornoto maslo. Spored nego, motornite maslata se tretiraat
zna~ajna funkcija na motornoto maslo e da obezbedi re~isi vo dve osnovni grupi, i toa: motorni masla prvenstveno nameneti
potpolno zatnuvawe na klipnite prsteni za benzinski motori, ozna~eni so osnovnata
(ili karikite) od klipot i da gi podma~kuva. oznaka S (Service), i vtorata grupa se motor-
Vo ovoj slu~aj, masloto ja prezema ulogata na ni masla prvenstveno nameneti za dizelski
zatinka (toa go ovozmo`uva konstrukcijata motori, ozna~eni so osnovnata oznaka C
na sklopot klip–kariki–cilindar) i soglas- (Commercial). Oznakata, voop[teno prika`a-
no relativno tesnite poliwa na tolerancija na, e vo slednava forma: API Sx/Cy. Na mes-
i golemata frekvencija na promena na toto na op[tite oznaki x i y se nao\aat bukvi
nasokata na dvi`ewe na klipot, taa uloga od latinskata azbuka, i toa po red, po~nu-
mo[ne uspe[no ja izvr[uva. Koga klipnite vaj]i od prvata bukva od azbukata A, pa B, C,
prsteni, klipot i cilindarot se izabeni od D…., so koja se nazna~uva efikasnosta na
dolgotrajna rabota i zapu[tenost vo odr`u- masloto. Na primer: API SF/CC. Dokolku na
vaweto na avtomobilot, doa\a do namalu- mestata x i y se nao\aat bukvi [to se po-
vawe na pritisokot pri kompresijata i kons- oddale~eni od prvata bukva A vo abecedata,
tatirame deka motorot e "zrel" za generalna Slika 1: Nasoki za izbor na viskozi- toga[, grubo re~eno, mo`e da se re~e deka
popravka. Tretata zna~ajna funkcija na tetot na motornoto maslo vo zavis- se raboti za pokvalitetno (poefikasno)
motornoto maslo e ladewe na termi~ki nost od nadvore[nata temperatura. ) motorno maslo. Za oznakite na motornite
optovarenite delovi (najmnogu na ~eloto na masla, pove]e vo EMITER 12/04.
klipot, koj se ladi so mlazevi maslo od negovata dolna strana) i Islu~itelno e va`no motornoto maslo redovno da se menuva.
eliminirawe na temperaturnite pikovi (vrvovi) na koi se izlo- Toa se pravi spored izminati kilometri ili spored izminat
`eni delovite na mo- vremenski period (koe ]e dojde porano), no ne podolgo od edna
torot pri negovata godina. Intervalot na zamena na motornoto maslo e propi[an od
rabota. Zatoa, nekoi proizvoditelot na avtomobilot, a na nego mnogu vlijae i na~inot
avtomobili imaat i na koristewe na avtomobilot (sportsko vozewe, prete`no gradsko
ladilnik za motorno maslo. vozewe ili vozewe so mnogu startuvawa na motorot vo re`im
Za nekoe maslo velime deka trgni-zastani, tipi~en za lesnite komercijalni vozila). Os-
e kvalitetno ako viskozitetot novnata nasoka e slednava: pote[kite uslovi na eksploatacija na
(te~livosta) e vo funkcija na avtomobilot povlekuvaat pobrza zamena na motornoto maslo. So-
temperaturata na koja e izlo- vremenite vozila imaat kontrolna svetilka na instrumentnata
`eno motornoto maslo (multi- tabla, koja signalizira koga treba da se zameni motornoto maslo.
gradni masla) i gi ima site Podatoci za ova dobiva od senzorot za temperatura na masloto
potrebni dodatoci (adi- (od toj podatok se ocenuva stepenot na degradacija na masloto),
tivi) za da bide fi- senzorot za temperatura na razladnata te~nost (od nego se
zi~ki i hemiski sta- ocenuva re`imot na vozewe na avtomobilot, t.e. kratki ili dolgi
bilno. Multigradno relacii), brzinomerot itn., pri [to elektronskata upravuva~ka
maslo zna~i deka edinica so sporeduvawe na soodvetnite podatoci vo mapite, za
masloto pri niski ovaa stavka "donesuva" odluka za promena na motornoto maslo,
nadvore[ni tempe- [to e prosledeno so svetnuvawe na signalnata svetilka.
raturi e dovolno Pove]e za motornite masla mo`ete da pro~itate vo EMITER
te~no za da prodre 3/03 i 4/03.
do site mesta kade Tome Skenderovski

78 Promotiven besplaten broj

78 C M Y K
100 90 75 50 25 10% 100 90 75 50 25 10% 100 90 75 50 25 10% 100 90 75 50 25 10%